Interview Anne-Frédérique Demaerel, Global Business Expert Large Industries – Electrolyzers Accelera by Cummins

Vraagstimulering van groene waterstof is zéker mogelijk. Maar daarbij is het wel een must dat alle betrokken partijen parallel samenwerken op het vlak van beleid, energiekosten, infrastructuur en aansluiting op het energienet. “Als we al die puzzelstukjes tegelijkertijd leggen, stimuleren we de vraag én de productie van groene waterstof.” In dit interview geeft Anne-Frédérique Demaerel, Global Business Expert Electrolyzers bij Accelera by Cummins, haar visie op, en 5 tips voor, vraagstimulering.

Wat drijft jou?

“Ik werk al jaren aan de energie- en klimaattransitie. Daarmee wil ik positieve impact maken op wereld en de samenleving. Mijn loopbaan begon bij Air Liquide. Daarna werd ik programmamanager industriële transitie bij het Havenbedrijf Antwerpen-Brugge, met de focus op Carbon Capture Utilization & Storage. Sinds 2 jaar werk ik bij Accelera by Cummins; een power-technologiebedrijf. Met onze Destination Zero strategie ondersteunen we onze klanten de omslag te maken naar nul CO2-uitstoot. En bieden we ze de juiste keuze voor hun toepassing. Denk aan waterstof fuel cells, batterijsystemen voor volledig elektrische voertuigen en waterstof-ICE motoren. Met electrolyzers zetten we in op waterstofproductie.”

Welke rol speelt groene waterstof in ons toekomstige energiesysteem?

“Het is onze gezamenlijke maatschappelijke doelstelling om te evolueren naar een klimaatneutraal energiesysteem. Groene waterstof speelt daarin een grote rol. Maar groene waterstof is niet het antwoord op álle toepassingen. Als elektrificatie mogelijk is, moeten we elektrificeren. Groene waterstof speelt vooral een rol bij toepassingen waar elektrificatie niet direct mogelijk of beperkt is. Denk aan staal, chemie, luchtvaart, scheepvaart en heavy-duty-transport. En in regio’s waar netwerkcongestie de elektrificatie belemmert.”

In hoeverre zijn de EU-doelstellingen realistisch?

“De hernieuwbare energiedoelstelling van Europa is om tegen 2030 42,5% hernieuwbare energie te verbruiken. Dat is ambitieus. Net als de sectorspecifieke subtargets voor industrie. Het gaat dan ook om een verandering van het energiesysteem. Ik ben ervan overtuigd dat bij een systeemverandering ambitieuze doelstellingen de enige manier om zaken in beweging te brengen. Aandachtspunt blijft het level-playing field en de competitiviteit van de Europese industrie vergeleken met de rest van de wereld. Daarin moeten we een juist evenwicht vinden.”

Welke geluiden hoor je over groene waterstof vanuit de sectoren waarin jij werkt?

“Vanuit mijn rol heb ik contact met staalbedrijven, glas- en cementbedrijven, chemische industrie, raffinaderijen en ook bedrijven die e-fuel-projecten ontwikkelen. De markt voor groene waterstof staat in de kinderschoenen en dat merk ik ook hier. Veel bedrijven zitten in de exploratiefase: wat betekent groene waterstof voor ze? Wat is de impact op processen, de productkwaliteit en de productiekosten? Er zijn mooie voorbeelden van industriële projecten met groene waterstof op grote schaal. Bijvoorbeeld het H2Green Steel/Stegra-project in Zweden. Maar vaak hoor ik dat er te weinig groene waterstof beschikbaar is en de kosten te hoog zijn. Dat is het typische kip-en-ei-verhaal. We hebben de juiste infrastructuur voor hernieuwbare energie én opschaling nodig om dit te veranderen.”

Welke stappen kunnen partijen nu zetten om de vraag te stimuleren?

“Bij een markt in de kinderschoenen moet je de juiste beleidsinstrumenten ontwikkelen. En zorgen dat deze samenhangend en consistent zijn. In Nederland zagen we de dat projecten werden vertraagd, geannuleerd of on hold gezet. Dat kwam bijvoorbeeld door té hoge energiekosten, beleidsonzekerheid, gebrek aan afnemers die zich voor lange tijd willen verbinden aan een investering, gebrek aan infrastructuur zoals pijpleidingen, en hoge netaansluitkosten.

Om de vraag écht te stimuleren, moeten betrokken partijen op al deze elementen parallel werken. En dat is mogelijk. Beleidsmakers kunnen verschillende instrumenten inzetten om productie van én vraag naar groene waterstof te stimuleren. Kijk naar Duitsland: daar stimuleren ze de vraag door CCfD’s – Carbon Contract for Difference. Hiermee wil de overheid de kloof dichten tussen de kosten om een industriële plant vandaag te laten draaien en de kosten om ze op een zero-carbon manier te laten opereren. Ook stimuleren ze de productie door een nieuw mechanisme in te voeren waarbij elektrolyzer-projecten gebruik maken van verlaagde elektriciteitstarieven op bepaalde momenten en in bepaalde regio’s.

Eén van de puzzelstukken dat nu nog ontbreekt is een markt voor klimaatvriendelijke producten zoals groen staal en groene chemie. Het is goed om bedrijven aan te manen om uitstoot te verlagen, maar dat kost veel. En vaak zijn het de consumenten die deze kosten moeten dragen. Door hiervoor een specifieke markt te creëren, kunnen groenewaterstofproducenten makkelijker afnemers vinden.”

Wat is jouw verwachting voor de vraagprijs?

“Bij Accelera by Cummins ontwikkelen wij geen groene waterstofprojecten; we produceren en vermarkten equipment – onze electrolyzers – om dit te kunnen doen. Voor onze producten hebben we kostreductiedoelstellingen tussen nu en 2030 bepaald. Dit doen we op veel manieren: door productstandaardisatie, opschaling en automatiseren van de productielijnen, verticale integratie en supply chain optimalisaties, het verbeteren van productdesign en performance, opschalen van de cell stacks en het verlengen van de levensduur van onze producten.

Zo verwachten we dus dat de kosten voor elektrolyzers de komende jaren dalen. In onze sector hebben we de afgelopen jaren al ongelooflijk grote stappen gezet in technologische ontwikkeling en opschaling. Zeker als het gaat om proton-exchange-membrane-elektrolyse. Dus ik ben ervan overtuigd dat we hier ook in zullen slagen. Maar de kosten van electrolyzers vormen maar een beperkt aandeel in de totale kosten van groene waterstof. In West-Europa wordt tot 70% van de kosten van groene waterstof bepaald door de energieprijs. Dáár zitten dus de grote winsten.”

Anne-Frédériques 5 tips voor vraagstimulering

1. Bouw aan een beleidskader en ontwikkel samenhangend en consistente instrumenten.
2. Werk op alle fronten parallel en zorg dat de tijdlijnen met elkaar stroken. De puzzelstukjes moeten tegelijkertijd ontwikkeld en gelegd worden.
3. Kijk vooruit en zorg voor voorspelbaarheid zodat bedrijven lang van tevoren weten wat er komt. Zo creëer je vertrouwen en investeringszekerheid.
4. Creëer een markt voor klimaatvriendelijke producten, zoals groen staal en groene chemie.
5. Overreguleer niet. Vergelijk het met elektrische wagens; daarbij ligt niemand wakker van de vraag of deze wagens wel geladen worden met hernieuwbare energie. Waarom worden er dan bij een jonge, immature markt als groene waterstof al zo veel regels opgelegd?