Nieuw GroenvermogenNL R&D-consortium HyUSE gaat aan de slag met onderzoek naar direct gebruik van waterstof

Het GroenvermogenNL R&D-consortium HyUSE heeft een subsidie toegekend gekregen van ruim € 14 miljoen. Onder de leiding van TNO en met bijdragen uit industrie en andere instellingen kan het programma met ruim € 16,5 miljoen de komende zes jaar aan de slag met onderzoek naar direct gebruik van waterstof. Doel: onderzoeken hoe waterstof in de toekomst als brandstof in de industrie, zwaar transport en lokale energievoorzieningen kan worden gebruikt. 

Waterstof wordt voornamelijk gebruikt als grondstof in industriële processen, zoals raffinage en ammoniakproductie. Waterstof kan ook gebruikt worden als brandstof om processen die hoge temperaturen nodig hebben koolstofvrij te maken. Bovendien kun je door middel van brandstofcellen waterstof gebruiken om elektriciteit op te wekken, bijvoorbeeld op momenten dat zonne- en windenergie niet toereikend zijn. In de transportsector kan waterstof ook als brandstof dienen, waardoor trucks en schepen geen schadelijke gassen meer zouden uitstoten, maar waterdamp.  

Zo ver is het echter nog niet. Op welke manier moet je bijvoorbeeld fabrieken aanpassen zodat ze kunnen draaien op waterstof in plaats van aardgas? Hoe zorg je ervoor dat je veilig op waterstof kunt rijden of varen? Hoe voorkom je onverwachte situaties tijdens de overgang van fossiele brandstoffen naar waterstof? Het programma Hydrogen technology development and assessment for accelerated use, HyUSE, onderzoekt next-generation technologieën voor gebruik van waterstof in deze sectoren. Daarbij werkt het consortium ook aan regelgeving, maatschappelijke draagvlak, businessmodellen en systeemaspecten van waterstoftoepassingen in de verschillende waardeketens. 

Sofia Derossi, GroenvermogenNL: “Waterstof is bijzonder aantrekkelijk voor het verduurzamen van de moeilijk te elektrificeren, energie-intensieve industrie. Denk aan glasproductie of bepaalde chemische processen, en ook voor zwaar transport waar batterijen niet ingezet kunnen worden. Tegelijkertijd biedt waterstof een prima oplossing voor alle stand-alone toepassingen, zoals broeikassen. We gaan in dit consortium aan de slag met concrete cases: daardoor heeft het onderzoek meteen impact, en werkt als vliegwiel voor verdere toepassing van H2 in onze maatschappij! ”  

Het consortium van HyUSE onderzoekt technologieën en toepassingen met een verwachte brede marktintroductie rond 2030. Ook verbeteringen van bestaande waterstofgebaseerde technologieën worden meegenomen. Naast ontwikkelen van waterstoftechnologie is de ontwikkeling van een innovatie-ecosysteem een belangrijk doel. Deze community gaat stakeholders in de waardeketens voor de toepassing van waterstof en andere hernieuwbare energiedragers, voorzien van betrouwbare informatie om investeringsbeslissingen te maken. 

Frank Willems, projectleider van HyUSE: “Startend vanuit concrete use cases, voor bijvoorbeeld scheepvaart, glastuinbouw, en vliegvelden, pakken we de bestaande hordes op gebied van fuel flexibility, systeem kosten en systeemintegratie aan. Hierbij onderzoeken we niet alleen innovatieve technologieën, maar ook de business case en benodigde beleidsondersteuning. Dit versnelt het grootschalig gebruik van waterstof en geeft daarmee de groene waterstof economie in Nederland een geweldige boost.” 

Het HyUSE-consortium werd gevormd door een innovatieve aanpak van het GroenvermogenNL Groeifondsprogramma en NWO. Tijdens twee intensieve workshops werkten alle deelnemers samen aan het projectplan. Normaal gesproken worden er meerdere voorstellen ingediend in een competitieve setting, maar voor zijn R&D-pijler heeft GroenvermogenNL een innovatieve procedure ontwikkeld samen met NWO. In deze procedure worden de partijen aangemoedigd om nationaal samen te werken, de vragen vanuit de industrie centraal te stellen, en één voorstel in te dienen. Het resultaat is een consortium van 30 partijen: 8 universiteiten, 5 hogescholen, 3 onderzoeksinstituten en 14 industriële partners.  

TNO, Utrecht University, Avans University of Applied Sciences, CWI (NWO-I), Delft University of Technology, Eindhoven University of Technology, The Hague University of Applied Sciences, HAN University of Applied Sciences, Hanze University of Applied Sciences, MARIN, University of Groningen, Saxion University of Applies Sciences, Tilburg University, University of Twente, Stichting Wageningen Research (Wageningen Universuity & Research), Wageningen University, DNV, HyET NoCarbon B.V., CelSian, Circonica, European Supply Chain Forum, Groningen Airport Eelde NV, HyCC, Hyster-Yale, Koppert Cress, LyondellbBasell, RWE, Shell Global Solutions International B.V., Stichting Bijboegfonds, Thomassen Energy