H2Impactmakers: Gerard Smeden programmaleider van Ideation Lab Impact Studio

Wat heeft je geïnspireerd om met dit waterstofproject te beginnen, en wat motiveert je om hierin door te gaan?

“Binnen de universiteiten vindt waanzinnig onderzoek plaats met een groot potentieel voor maatschappelijke en economische impact. Tot nu toe vindt echter maar een klein deel van deze innovaties zijn weg naar markt en maatschappij. Dit heeft verschillende redenen, zoals de volle onderzoeksagenda’s van wetenschappers en de benodigde expertise in ondernemerschap en marktonderzoek die onderzoekers niet altijd hebben.

Tegelijkertijd is er een grote groep gedreven studenten die wil proeven aan ondernemerschap en het juist extreem interessant vindt om te helpen bij de valorisatie van deze technologieën. Tot voor kort werden onderzoekers en ondernemende studenten slechts incidenteel aan elkaar gekoppeld. Met Ideation Labs hebben we hiervoor een gestructureerd programma ingericht, waardoor beide werelden veel effectiever benut worden.

We hebben inmiddels één Ideation Lab in Delft uitgevoerd rond het thema waterstof en elektrochemie. Het enthousiasme vanuit het ecosysteem – onderzoekers, studenten en tech transfer offices – in Delft, maar ook in de rest van Nederland, bevestigt dat we echt iets unieks en waardevols neerzetten. Door de komende periode een meerjarenprogramma op nationale schaal uit te rollen, kunnen we nog grotere impact maken én onze kennis met andere universiteiten en hogescholen delen.”

Welke uitdagingen ben je tegengekomen tijdens de uitvoering van dit project, en hoe heb je deze overwonnen?

“Een uitdaging is soms om de juiste innovaties te vinden en te betrekken. Niet omdat er een tekort is, maar omdat ze vaak nog ‘in de hoofden’ van de onderzoekers zitten of slechts als draft-publicatie bestaan. In veel gevallen is er nog geen patentaanvraag ingediend, waardoor deze innovaties niet via officiële kanalen op de radar van de universiteiten komen. Door actief in gesprek te gaan op evenementen, zoals van GroenvermogenNL en andere waterstofbijeenkomsten, kunnen we ons verhaal delen. Hierbij helpt het enorm dat de eerste resultaten zeer positief zijn, wat zorgt voor mond-tot-mondreclame binnen het netwerk. Nu weten onderzoekers ons ook te vinden.”

Wat is volgens jou de grootste bijdrage die dit project levert aan de transitie naar een duurzame waterstofeconomie?

“Ik geloof dat ondernemerschap de beste manier is om de energietransitie te realiseren; vanuit kansen in plaats van verplichtingen. Door te werken aan slimme, efficiënte systemen die wereldwijd competitief zijn, kunnen we de energietransitie van Nederland benutten als een economische kans. Waterstof en elektrochemie vallen vaak onder deep tech. Dit betekent lange ontwikkelingstrajecten waarbij in het begin vooral geïnvesteerd moet worden. Ideation Labs helpen om in een vroeg stadium kansrijke innovaties en toepassingen te identificeren.

Hierdoor kunnen ontwikkelingsbudgetten efficiënter worden ingezet en synergieën tussen innovaties en organisaties beter worden benut. Daarnaast is het cruciaal dat de juiste ondernemers met deze nieuwe concepten aan de slag gaan. Met Ideation Labs beschikken we over een talentpool door continu actief te scouten en te trainen. Je kunt Ideation Labs zien als een katalysator voor innovatie: het helpt om waardevolle wetenschappelijke vindingen vanuit kennisinstellingen te vinden en te valideren voor de markt, waardoor middelen effectiever ingezet worden.”

Welke ondersteuning of samenwerking heeft een cruciale rol gespeeld in het succes van jullie project?

“GroenvermogenNL is van cruciaal belang geweest voor de ontwikkeling van ons concept ‘Ideation Labs’. Zij zijn als eerste programma van het Nationaal Groeifonds een samenwerking met ons aangegaan, en hebben ons tweede cohort medegefinancierd. Inmiddels zijn ook andere Nationaal Groeifonds-programma’s gevolgd. Momenteel speelt GroenvermogenNL opnieuw een pioniersrol bij het mogelijk maken van ons eerste nationale meerjarenprogramma, waar we nog meer willen gaan opschalen.

Daarnaast is het H2Platform belangrijk geweest, een samenwerkingsverband onder leiding van Business Development Manager Peter Lucas van de TU Delft. Peter draagt actief bij aan het verbinden van onderzoekers en bedrijven binnen de waterstofsector en biedt een podium aan Ideation Labs. Zo weten onze ondernemers nog sneller de juiste partners en kennis te vinden die nodig zijn voor hun doorontwikkeling en pilots. Ten slotte speelt de 4TU Federatie een grote rol.

Deze samenwerking tussen de vier technische universiteiten (TU Delft, TU Eindhoven, University of Twente en Wageningen University & Research) maakt het mogelijk om snel te schakelen en het programma in te passen in strategische agenda’s. Door vanaf het begin met vier universiteiten te starten, kunnen we makkelijker nieuwe partners aansluiten. Inmiddels zijn twaalf kennisinstellingen betrokken bij het Ideation Labs-plan van GroenvermogenNL.”

Hoe zie je de toekomst van waterstof en wat hoop je dat jullie project daarin kan betekenen?

“Waterstof en andere chemische energiedragers zullen een belangrijke rol spelen bij het vergroenen van de industrie. De komende jaren en decennia zal duidelijk worden welke energiedrager het meest geschikt is voor welke toepassing. Ik geloof dat Ideation Labs kunnen helpen om deze toepassingsvelden te identificeren en om ervoor te zorgen dat de benodigde innovaties daar ook daadwerkelijk worden toegepast. Mijn hoop is dat dit op wereldschaal gebeurt, met Nederlandse start-ups en scale-ups als drijvende kracht.”

Meer informatie over ideation lab in onderstaande video en op de projectpagina, dit project kreeg €595.500 subsidie.