De Zeeuwse industrie is een grootverbruiker van waterstof. Van grijze waterstof, wel te verstaan. Maar als het aan de regio ligt, schakelen bedrijven snel over op groene waterstof. De regionale roadmap voor de Human Capital Agenda (HCA) schetst een toekomst waarin 12 groene waterstoffabrieken en zo’n duizend omgeschoolde professionals de transitie in gang zetten.
Onder de naam North Sea Ports werken de havens van Vlissingen, Terneuzen en Gent nauw samen. Het Zeeuwse deel is ‘goed’ voor 50% van het totale waterstof gebruik in Nederland en voor 30% van de totale CO2-uitstoot.
Gerben Huiszoon is een van de regionale liaisons binnen een team van 4. Volgens hem zijn de indrukwekkende cijfers van zijn regio een grote kans voor de groene waterstoftransitie. “De beste manier om groene waterstof in te zetten is door hiermee grijze waterstof te vervangen. De infrastructuur ligt er grotendeels al. En het is een belangrijke stap om de klimaatdoelstellingen van 2030 te behalen.”
Voor de transitie zijn wel investeringen nodig. Onder meer in 12 waterstoffabrieken verdeeld over Vlissingen en Terneuzen. Het is een belangrijk onderdeel van de HCA-roadmap waaraan het liaisonteam sinds begin 2023 heeft gewerkt. “Met de roadmap haakten we aan op eerdere initiatieven, zoals de strategische agenda van de Smart Delta Resources, een samenwerkingsverband van industrie, havens, kennisinstellingen en overheden, wat leidde tot een aanvraag bij het Europese Just Transition Fund.”
Met de roadmap zet de regio Zuid-West in op 4 programmalijnen. Er wordt onderwijs in groene waterstof ontwikkeld voor 8 mbo- en 8 hbo-opleidingen, Energy Campus Zeeland geeft vorm aan een programma voor een leven lang ontwikkelen (LLO), er komt praktijkgericht onderzoek naar systeemintegratie en schoon water voor groene waterstofproductie en er komen learning communities om Smart Delta Resources te ondersteunen én het mkb te helpen met innovatie en het behouden van werkgelegenheid. “Want nu ligt de opgave vooral bij de industrie maar na 2030 is het mkb aan zet.”
“De grootste uitdaging voor de HCA is het tekort aan technische professionals”, zegt Huiszoon. “We hebben in Zeeland een gering bevolkingsaantal en kleine opleidingen. De opgave is er daarom vooral op gericht om de huidige circa 50 duizend technische professionals in Zeeland te behouden en voor de energietransitie om te scholen. Daarbij willen we gebruikmaken van het aanbod dat landelijk door GroenvermogenNL wordt ontsloten via Make Hydrogen Work.”
Het HCA-vraagstuk beperkt zich niet tot groene waterstof. “Belangrijk in de roadmap is dat we de verschillende programma’s en initiatieven zoals bijvoorbeeld GroenvermogenNL, het Just Transition Fund, de LLO-Katalysator en regionale fondsen goed met elkaar afstemmen. Als liaisonteam kunnen we een coördinerende rol spelen.”
Dit voorjaar start vanuit de HCA-roadmap de eerste actie. “Docenten kunnen een post-academische opleiding in waterstoftechnologie volgen. Met die kennis kunnen de mbo- en hbo-opleidingen vanaf september in overleg met werkveldpartners plannen maken om waterstof onder te brengen in hun curriculum. In 2025 kunnen ze vervolgens nieuwe modules testen en in 2026 verbeteren. Parallel hieraan loopt het programma voor LLO. En daarmee willen we de technici klaar hebben staan als de eerste van de 12 waterstoffabrieken operationeel worden. Zo hebben we dat enkele jaren geleden ook succesvol gedaan voordat de windturbines op zee gingen draaien.”
