Limburg is al jaren vertrouwd met waterstof als grondstof voor de chemische industrie. Logisch dat de regio haar kaarten zet op Chemelot als klimaatneutrale en circulaire chemiecluster in 2050. Maar ook het verduurzamen van goederenvervoer rond Venlo biedt kansen. Mits antwoord wordt geboden op het tekort aan personeel in een regio die onderhevig is aan krimp.
“Kijk, je kunt duurzaam opgewekte energie omzetten naar groene waterstof om dit later weer als energie in te zetten,” zegt Björn Koopmans, lid van het regionale liaisonteam, “maar dat is inefficiënt. We hebben die groene elektriciteit op zich al hard nodig en de meest hoogwaardige toepassing van groene waterstof is als grondstof voor de chemie. Met name daarop willen we inzetten.”
De regio heeft wel een uitdaging om de chemische sector met behulp van groene waterstof te verduurzamen. “We kunnen die groene waterstof deels op Chemelot produceren, maar niet volledig. Voor een stabiele aanvoer zijn we afhankelijk van het toekomstige, landelijke waterstofnetwerk.” Naast de chemische sector in Zuid-Limburg heeft de regio met het vervoersknooppunt rond Venlo een tweede troef in handen. “Hier kan waterstof dienen als brandstof voor het zware transport op de weg en het water.”
De regio zet in onder meer in op de doorontwikkeling van plasmatechnologie om uit methaan CO2-vrije waterstof te produceren. Voor die mooie plannen zijn wel voldoende, goed geschoolde professionals nodig. “We hebben echter te maken met een tekort aan technici en een krimpende bevolking”, zegt Gino van Strijdonck, ook lid van het liaisonteam. “Daarvoor is een pakket aan maatregelen nodig, zoals het promoten en aantrekkelijk maken van technische opleidingen, het internationaliseren van opleidingen, het marketen van onze en regio en inzetten op zij-instromers.”
Gelukkig heeft de regio ook een bijzondere kracht: de al aanwezige infrastructuur van mbo-, hbo- en wo-instellingen die samenwerken met het bedrijfsleven. “Binnen CHILL doen we al jaren wat tegenwoordig in learning communities gebeurt: leren, innoveren en werken”, zegt Koopmans. “We gaan dan ook gewoon door met die integratie van onderwijs en praktijk.”
“Een van de speerpunten in de roadmap is om CHILL ook in te richten als learning community voor waterstof en daarop de faciliteiten in te richten”, zegt Van Strijdonck. “Verder willen we investeren in een fieldlab rond chemische procesintensificatie en een geïntegreerd energiesysteem. Daarnaast hebben we het plan om een pilotplant voor plasmatechnologie op te zetten.”
“We willen vooral ook gebruikmaken van de faciliteiten die elders in Nederland al bestaan”, benadrukt Koopmans. “Dat geldt ook voor het opleiden: wat landelijk kan, organiseren we landelijk, wat regionaal moet, doen we hier. Zoals het scholen van docenten en het om- en bijscholen van professionals. Regionaal gaat het dan om community building, waarin we partijen bijeenbrengen die cases kunnen uitwisselen in de toepassing van waterstof voor bijvoorbeeld de industrie, mobiliteit en de gebouwde omgeving.”
Volgens Van Strijdonck bevat de roadmap realistische plannen. “Niet om alleen in de human capital agenda voor groene waterstof te investeren. We kiezen liever voor een holistische benadering, met de koppeling tussen de human capital agenda en R&D, waarbij waterstof een bouwsteen is in een bredere energie- en grondstoffentransitie.” Koopmans is het daarmee eens: “Zo kunnen we van Chemelot een duurzame én competitieve chemiesite maken voor de toekomst.”
